الجمعة، 26 ديسمبر 2008

KURD U KURDISTAN Mustafa Barzani مسته فا بارزانی

Mustafa Barzani مسته فا بارزانی) (March 14, 1903 – March 3, 1979) was a Kurdish nationalist leader and President of the Kurdistan

photo A-Sefti 2009

الثلاثاء، 11 نوفمبر 2008

kurdistan Barzani مسته‌فا بارزانی سه‌ركرده‌ی بزاڤی ڕزگاریخوازی گه‌لی كورد

مه‌لا مسته‌فا بارزانی سه‌ركرده‌ی بزاڤی ڕزگاریخوازی گه‌لی كورد بۆ نیوسه‌ده‌ له‌ مێژووی نوێی نه‌ته‌وه‌ی كورد.
هه‌ر له‌ سییه‌كانی سه‌ده‌ی ڕابووردووه‌وه‌ ڕۆڵێكی سه‌ره‌كی ومه‌زنی هه‌بووه‌ له‌ بزاڤی نیشتیمانیی دیموكراتیی كوردستاندا. تاكو ئێستایش ڕووناكیی مه‌شخه‌ڵه‌كه‌ی به‌رده‌وامه‌ له‌ دابینكردنی ڕێگای سه‌ربه‌ستی و سه‌ربه‌خۆیی گه‌لی كورد.




كێ هه‌یه‌ ناوبانگی ئه‌و جوامێره‌ی نه‌بیستوبێت؟ ئه‌م نیشتمانپه‌روه‌ره‌ كه‌ فێرگه‌یه‌كی خه‌بات و موتوربه‌كراو به‌ بیروباوه‌ڕی كوردایه‌تی چه‌ندین نه‌وه‌ی كوردی له‌و ڕێبازه‌دا پێگه‌یاند. ئه‌ز چه‌ند جارێك شادمان بوومه‌ به‌ دیتنی ئه‌و قاره‌مانه‌، چ له‌ناو شۆرشدا، چ له‌ ده‌ره‌وه‌ی ولإت. ئه‌ویش خۆشحاڵبوو، به‌تایبه‌تی ئه‌وه‌ی كه‌ له‌یادمه‌ جارێك له‌و جارانه‌ من و هه‌ڤاڵه‌كانم له‌ ئامۆژگای كادیران چاومان پێكه‌وت و باسی ئامۆژگاكه‌مان بۆده‌كرد كه‌ چۆن به‌ شێوه‌یه‌كی ڕێكوپێك ده‌ڕوات به‌ڕێوه‌. له‌و ئاخاوتنه‌دا پێیوتین: ستایش بۆ خودا كه‌ گه‌له‌كه‌مان به‌ كادیری خۆی ئه‌م جۆره‌ كاره‌ سیاسییانه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌بات، داواتان لێده‌كه‌م كه‌ خه‌ریكی زانست و زانیاری بن چونكه‌ كلیلی سه‌رفرازی و پێشكه‌وتنن. هه‌روه‌ها له‌ چاوپێكه‌وتنێكی تردا پێیوتین كه‌ ده‌بێت ئه‌وه‌ بزانن پاره‌ شه‌ره‌ف دروستناكات، هه‌ر له‌و دیداره‌یدا ئه‌وه‌ی بۆگێڕاینه‌وه‌ كه‌ نوری سه‌عید سه‌ره‌ك وه‌زیرانی سه‌رده‌می پاشایی عێراق داوای لێكردم ده‌ست له‌ خه‌باتو تێكۆشان هه‌ڵبگرم به‌رابه‌ر به‌ پاره‌و قه‌سرو پله‌وپایه‌ به‌لإم من به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ڕازی نه‌بووم. نوری سه‌عید له‌و وه‌لإمه‌م سه‌ری سوڕماو وتی له‌به‌رچی؟!! منیش بێ دوودڵی پێموت: سه‌یركه‌…لای مرۆڤ دوو شت گرنگوسه‌نگینه‌ كه‌ ئه‌ویش شه‌رف و ژیانه‌. جا یا ئه‌وه‌تا ژیانی خۆی ده‌كاته‌ قوربانی بۆ شه‌ره‌فی یان شه‌ره‌فی خۆی ده‌كاته‌ قوربانی بۆ ژیانی. لای من واچاكه‌ ژیانی خۆم بكه‌مه‌ قوربانی بۆ شه‌ره‌فم، چونكه‌ ژیانم نامێنی به‌لإم شه‌ره‌ف هه‌رگیز نامرێت، شه‌ره‌فی منیش گه‌لی كورده‌.
به‌رزانی مسته‌فا ،نموونه‌ی ئه‌و كورده‌یه‌ كه‌ نیوسه‌ده‌یه‌ك خه‌باتی ڕزگاری گه‌له‌كه‌ی به‌ڕێوه‌برد. پارت لای ئه‌و ته‌نیا كه‌ره‌سته‌یه‌ك بوو، ئاره‌زووی ده‌سه‌لإتی نه‌بوو، كه‌سایه‌تییه‌كی خۆنه‌ویست بوو ، زۆر ڕكی له‌وه‌ ده‌بووه‌وه‌ كه‌ به‌ سه‌رۆك یان مامۆستا بانگیان ده‌كرد. بۆ یه‌كه‌مجار كه‌ دیتمان ، هه‌ر له‌ڕێوه‌ پێیان ڕاگه‌یاندین كه‌ به‌و جۆره‌ نازناوانه‌وه‌ ئاخاوتنی له‌گه‌ڵ نه‌كه‌ین .كاتێكیش كه‌ وێنه‌ی له‌گه‌ڵ عه‌بدولكه‌ریم قاسمدا بلإوكرایه‌وه‌ زۆر پێیناخۆشبوو. له‌به‌رئه‌وه‌ی قاسم خۆی به‌ سه‌رۆكی عیراق دائه‌نا، به‌ڵام مه‌لا مسته‌فا خۆی له‌نێو كۆمه‌ڵگای كورددا ده‌دییه‌وه‌ كه‌ هه‌موو مه‌زنییه‌كیان پێبه‌خشیبوو.
ده‌یوت ئه‌ز جووتیارم له‌گه‌ڵ جووتیاردا، كرێكارم له‌گه‌ڵ كرێكاردا. ته‌نانه‌ت جارێكیان پێیناخۆش بوو كه‌ وه‌رگێڕێك به‌ ژه‌نه‌ڕاڵ ناوی هێنا بوو. به‌لإم گرنگ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌رزانی نه‌ك هه‌ر بڕوای گه‌لی كوردی په‌سه‌ند كردبوو به‌ڵكو گه‌لی كوردیش بروای ته‌واوی خۆی پێبه‌خشی بوو زیاتر له‌ هه‌موو ئه‌و
ئه‌و لێپرساراوو سه‌كردانه‌ی كه‌ سه‌ربه‌ پارتو ڕێكخراوه‌كان بوون.
گه‌وره‌یی به‌رزانی له‌وه‌دابوو كه‌ لێزانانه‌ توانیبووی بڕوای نه‌ته‌وه‌یی و ئایینی بئاوێزێنێت. چونكه‌
به‌خۆی جگه‌له‌وه‌ی مه‌لایه‌كی ته‌واوبوو و شاره‌زاییه‌كی ته‌واوی له‌ بنه‌ڕه‌ته‌كانی ئایینی ئیسلامی پیرۆزبوو، به‌دنیا دیده‌ییشی سه‌ركرده‌یه‌كی لێهاتووی نه‌ته‌وه‌یی نیشتمانیی بوو. واته‌ كوردایه‌تی و ئیسلامێتی لای جیانه‌ده‌بووه‌وه‌. وێڕای ئه‌وه‌یش كه‌ ڕێزو حورمه‌تی ته‌واوی هه‌بوو بۆ ئه‌و ئایین و ئایینـزایانه‌یتر كه‌ له‌ كوردستاندا هه‌ر له‌ دێرڕۆژگاره‌وه‌ هه‌بوون. یه‌كێ له‌و گوزاره‌ به‌نرخانه‌ی كه‌ لێی بیسترابوو ده‌یوت: ده‌گونجێت قورئان ده‌ستوور بێت بۆ ده‌وڵه‌ت به‌ڕێوه‌بردن.
به‌ڕاستی كه‌سایه‌تییه‌كی دادپه‌روه‌ر بوو. هه‌میشه‌ هه‌وڵیده‌دا داد بچه‌سپێنێت، كه‌س مافی كه‌س زه‌وت نه‌كات، كه‌س به‌ناهه‌ق هه‌ڵنكوتێته‌ سه‌ر كه‌سیتر. جارێكیان پێشمه‌رُگه‌یه‌ك له‌ده‌ست لێپرسراوێك سكالإی بۆ ده‌بات كه‌ به‌ناهه‌ق لێیدابوو. ئه‌ویش دوای لێكۆڵینه‌وه‌ بڕیاری سزادانی ئه‌و لێپرسراوه‌ ده‌دا.
یه‌كێك له‌و هه‌ڵوێسته‌ له‌یادنه‌چووانه‌ی، چوونی سه‌ددام حوسه‌ین بوو بۆ لای كه‌ له‌ دواگفتویدا داوای لێكرد وازله‌ شاری كه‌ركوك بهێنێت تاكو ئۆتۆنۆمییه‌كه‌ ته‌واو جێبه‌جێ بكرێت، به‌رزانیش به‌ توندییه‌وه‌ داواكه‌ی ڕه‌دكرده‌وه‌ پێیوت كه‌ كه‌ركوك نه‌ك هه‌ر شارێكی كوردستانه‌ به‌ڵكو دڵی كوردستانه‌ و به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك ئاماده‌ نییه‌ وازله‌ به‌رپرسیارێتی مێژوویی ئه‌و شاره‌ بهێنێت و به‌ ته‌نیاش بیگرپته‌ ئه‌ستۆی زۆی.
تێڕوانینی به‌رزانی بۆ كێشه‌ی كورد هه‌ر باشوری كوردستان نه‌بوو ، به‌ڵكو سه‌رانسه‌ری كوردستان ئه‌و دروشمی بوو به‌گشتی. ڕاسته‌ دروشمی دیمكراسی بۆ عێراق و ئۆتۆنۆمی بۆ كورستان )) ی به‌رزكدبووه‌وه‌ به‌لإم دووربینی ئه‌و بۆ كێشه‌كه‌ دابینكردنی مافی نه‌ته‌وه‌یی و دیموكراتیی كورد بوو له‌ سه‌رانسه‌ری كوردستاندا. به‌لایه‌وه‌ مافێكی ڕه‌واو ئه‌ركێكی نه‌ته‌وه‌یی بوو كه‌ پشتگیری له‌ بزاڤی نیشتیمانپه‌روه‌یی كوردستان بكات له‌ گشت پارچه‌كاندا.
به‌رزانی نه‌مر… ڕێزگرتن به‌لایه‌وه‌ ئه‌ركێكی گرنگبوو، زۆر بایه‌خی ده‌دا به‌وه‌ی كه‌ هه‌ر كه‌س كاری خۆی بزانێت و ئه‌وه‌ی له‌ ئه‌ستۆیه‌تی به‌رپرسیاربێت لێی و دڵسۆزانه‌ جێبه‌جێی بكات. جارێكیان پێشمه‌رگه‌كانی پاسگه‌ی حاجی هۆمه‌ران ڕایده‌گرن و ناسنامه‌ی لێ داواده‌كه‌ن، ئه‌ویش ده‌ڵێت ئه‌ز مه‌لا مسته‌فام. له‌م كاره‌ ستایشیان ده‌كات به‌بێ ئه‌وه‌ی پێیناخۆش بێت. به‌م شێوه‌یه‌یش نرخێكی به‌رزی به‌ ژیانی مرۆڤی كورد ئه‌دا. بارزانی گرنگییه‌كی ئه‌وتۆی ئه‌دا به‌ ڕێزگرتن له‌ هه‌موو تاكێك، هه‌ركه‌س له‌ شۆێنی خۆیدا، جارێكیان پێشمه‌رگه‌ ڕای ئه‌گرن له‌ پاسه‌وانگه‌ی حاجی عومران، ناسنامه‌ی لێ داوا ئه‌كه‌ن، ئه‌ویش ئه‌لێ ئه‌ز موسته‌فا بارزانیم. ئینجا ستایشی خۆی ده‌رئه‌بڕێ بۆیان بێ ئه‌وه‌ی به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك پێی ناخۆش بێت.
به‌رزانی نه‌مر… مرۆڤی زۆر خاكی بوو، كوردو ئاخێ كوردستانی زۆر به‌لاوه‌ به‌نرخ و پڕبه‌هابوو. گوندو ئه‌شكه‌وتو دۆڵو چیاكان لانه‌ی ژیان گوزه‌رانكردنو مه‌یدانی تاودانی خه‌باتو تێكۆشانی نه‌ته‌وه‌یی بوو.
چه‌نده‌ شۆڕشگێڕ و خۆڕاگر و كۆڵنه‌ده‌ر بوو له‌ ڕووی دوژمندا، ئه‌وه‌نده‌یش ئاشتیخواز و مرۆڤدۆست وپێشكه‌وتخوازبوو، زۆر حه‌زی ئاوه‌دانی بوو. به‌درێژایی خه‌باتی نه‌ لێی بینراوه‌ و نه‌ لێی بیستراوه‌ كه‌ گندێكی سووتاندبێت، منداڵێكی كوشتبێت، په‌لاماری خاكێكی تری دابێت. له‌به‌رئه‌وه‌ بایه‌ته‌ له‌هه‌میشه‌یادی ئه‌و مرۆمه‌زنه‌ په‌ند وه‌ربگرین و ڕه‌دووی ئاكارو ڕه‌وشتی بكه‌وین و وته‌كانی بخه‌ینه‌گه‌ڕ له‌ خه‌بات وتێكۆشانماندا.

دوای ڕێككه‌وتننامه‌ی 1975ی جه‌زائیریش، كاتێك كه‌ بۆ سێیه‌مجار چوومه‌لای، پرسیاری بارودۆخی پێشمه‌رگه‌ی لێكردم و هه‌روه‌ها یادی خوا لێخۆشبوو سالح یوسفیشی كرده‌وه‌. له‌ ئاخاوتنه‌كه‌یڕا ئه‌مه‌یشی وت: كاتێك كه‌ ئێمه‌ ڕێككه‌وتننامه‌ی ئازاری1970مان مۆركرد، كۆمیته‌ی ناوه‌ندیم ڕاگه‌یاند كه‌ زۆرگرنگه‌ وریا بن، چونكه‌ پێش مۆركردن تۆپخانه‌وفڕۆكه‌كانی دوژمنمان ده‌بینی كه‌ چۆن هێرشیان ده‌كرده‌ سه‌رمان، گومانم له‌وه‌دا نیه‌ كه‌ له‌مه‌ودوا هه‌مان كارده‌كه‌ن بێئه‌وه‌ی بیانبینین. له‌به‌رئه‌وه‌ ده‌بێت زۆر به‌ئاگا بین و كه‌مته‌رخه‌می نه‌كه‌ین، نه‌لێین مافی خۆمان وه‌رگرتووه‌ ئیتر هه‌موو شتێك ته‌واوبووه‌. گرنگه‌ بزانین نیازی ڕاسته‌قینه‌ی ڕژێم چییه‌؟
هه‌روه‌ها وتی: ئێمه‌ چه‌نده‌ دیموكراتخواز و ئاشتیخواز بین، ده‌بێت ئه‌وه‌نده‌یش خۆڕاگرو كۆڵنه‌ده‌ربین بۆ وه‌ده‌ستهێنانی مافه‌ڕه‌واكانمان. ڕاسته‌ له‌و پلانه‌ی جه‌زایردا دوژمن سه‌وركه‌وت و ئێمه‌یش به‌ناچاری كشاینه‌وه‌ به‌لإم له‌ شۆڕش نه‌كشاینه‌وه‌ و خوا یار بێت هه‌ر ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ كوردستان به‌لإم به‌ وزه‌و ویستوخوازێكی به‌هێزتره‌وه‌ تا سه‌ركه‌وتن.
به‌ڵێ… دیسانه‌وه‌ چه‌رخی كه‌چڕه‌و به‌ بارێكی زۆر نامه‌ردانه‌ خۆیدایه‌وه‌ به‌سه‌رماندا. به‌شێوه‌ی نه‌خۆشییه‌كی زۆر سه‌ختی درێژخایێن چنگی دڕندانه‌ی له‌ جه‌سته‌ی ئه‌و نه‌به‌رده‌ گیركرد نه‌یهێشت له‌وه‌زیاتر خۆیڕاگرێت. ناچار له‌ هه‌نده‌ران بۆ چاره‌سه‌ركردن مایه‌وه‌، به‌لإم دڕنده‌یی ئه‌و نه‌خۆشییه‌ گه‌یشتبووه‌ ئه‌و ئاسته‌ی كه‌ له‌ تواناو بڕستی بخات و هه‌ر له‌ هه‌نده‌ران دواسه‌ری ژیانی بنێته‌وه‌، له‌ كاتێكدا كه‌ ده‌روونی پڕبوو له‌ ئێشوئازاری كوردوكوردستان.
با ئاوڕێك بده‌ینه‌وه‌ له‌ دیرۆك و كورته‌یه‌ك له‌ ژینباری سه‌رۆك به‌رزانی مسته‌فا بخه‌ینه‌ به‌ر چاو به‌ پێی چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌ك.
له‌ 14 ئازاری 1903 له‌ گوندی به‌رزان هاتووه‌ته‌ دنیاوه‌. -
-له‌گه‌ڵ دایكیدا خرایه‌ به‌ندیخانه‌ی موسڵ له‌ 1906 پاش هه‌ره‌سی شۆرشی به‌رزان دژی سوڵتانڕه‌وی عوسمانلی.
له‌ 1919وه‌ هاته‌ نێو بزاڤی ڕزگاریخوازی كورده‌وه‌.-
-هه‌ر له‌ هه‌مان ساڵدا له‌ شۆرشی شێخ مه‌حموددا به‌شداریكرد و بووه‌ فه‌رمانده‌ی هێزێكی300 چه‌كدار.
له‌ساڵی 1920 براگه‌وره‌كه‌ی، شێخ ئه‌حمه‌د، كردی به‌ نوێنه‌ری خۆی و ناردی بۆ لای شێخ سه‌عیدی- پیران، بۆ هاوده‌نگی كردن ده‌رباره‌ی به‌شداری كردن له‌ شۆرشی ده‌رسیم.
له‌ساڵی 1932دا فه‌رمانده‌ی هێزه‌كانی به‌رزانی بوو دژ به‌ هێرشی ڕژێمی عیراق و به‌ سوپای- ئینگلستان. پاشان له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك چه‌كدار و خێزانه‌كایناندا به‌ره‌و توركیا ڕێیان گرته‌به‌ر. له‌وێش توركه‌كان شێخ ئه‌حمه‌دیان گرت و دایانه‌ ده‌ستی ڕژێمی عیراقه‌وه‌، ئینجا ڕه‌وانه‌ی موسڵ كرا.
-له‌ساڵی 1933دا كه‌ دژێمی عیراق گوفتوگۆی له‌گه‌ڵ شێخ ئه‌حمه‌ددا كرد، به‌رزانی بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ چوو بۆ موسڵ، كه‌چی له‌وێ گیرا و ده‌ستبه‌سه‌ركرا، هه‌ر له‌وێیش ژاریان ده‌رخوارد دا، به‌لإم به‌ شێوه‌یه‌كی سه‌رسووڕێنه‌ر ڕزگاری بوو. پاشان ئه‌فه‌روز(نه‌فی)كرا بۆ چه‌ند شارێكی تر.
-تاكو ساڵی 1943 به‌رزانی هه‌ر به‌ دوورخراوی مایه‌وه‌ودواجار ڕه‌وانه‌ی شاری سلێمانی كرا، له‌وێ یارمه‌تی پارتی هیوا و چه‌ند دۆستێكی توانی هه‌ڵبێت و له‌ ڕێگای كوردستانی ئێرانه‌وه‌ خۆی بگه‌یێنێته‌وه‌ ناوچه‌ی به‌رزان.
-له‌ ساڵ 1945دا سه‌رپه‌رشتی شۆرشی به‌رزانی كرد دژی ڕژێمی عیراق كه‌ پشتگیری هێزی ئاسمانیی بریتانیای له‌گه‌ڵدابوو. پاشان له‌گه‌ڵ چه‌كداره‌كانیدا چوو بۆ مه‌هاباد بۆ به‌شداركردن له‌ په‌سه‌نكردنی كۆماری مه‌هابادی تازه‌ له‌دایكبوو.
-له‌ به‌هێزكردنی كۆماری مه‌هاباد به‌شداریكرد ، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌یش كرا به‌ سوپاسالإری كۆماره‌كه‌ و له‌ لایه‌ن یه‌كیه‌تیی سۆڤیه‌تیشه‌وه‌ پله‌ی ژه‌نه‌ڕاڵی پێدرا.
-له‌ساڵی1946دا پارتی دیموكراتی كوردستان له‌ باشوری كوردستانی(كوردستانی عێراق)دامه‌زراند و كرا به‌ سه‌رۆكی. به‌ به‌رده‌وامی له‌ تێكڕایی كۆنگره‌كانی پارتیدا بۆ سه‌رۆكایه‌تی هه‌ڵه‌بژێردرا, به‌ سه‌رۆكیش مایه‌وه‌ تاكو كۆچكردنی.
-بۆ به‌رگریكردن له‌ كۆماری مه‌هاباد. چه‌ند شه‌ڕێكی سه‌ختی دژ به‌ ڕژێمی شای ئێران كرد، دوای جوانه‌مه‌رگكردنی كۆماره‌كه‌، سوپاكانی ئێران و توركیا و عیراق له‌گه‌ڵ یارمه‌تی ئه‌مریكا و بریتانیا، هێرشێكی زۆریان كرده‌سه‌ر بۆ له‌ناوبردنی كه‌ زیاتر له‌ 2000 له‌ چه‌كجداره‌كانی شه‌هیدكران. پاشان بڕیاریدا كه‌ بڕوا بۆ ولإتی سۆڤیه‌ت له‌گه‌ڵ 500 چه‌كداریدا، له‌ ڕێگایش تووشی چه‌ند شه‌ڕێك بوو له‌گه‌ڵ سوپاكانی عیراق و توركیا و ئێران، تاكو گه‌یشته‌ سۆڤیه‌ت و ڕووباری ئاراسی بڕی.
-پاش مردنی ستالین بارزانی گواسترایه‌وه‌ بۆ مۆسكۆ، له‌وێش له‌لایه‌ن گه‌وره‌پیاوانی سۆڤیه‌ته‌وه‌ ڕێزی لێگیرا.
-پاش كۆده‌تای14ته‌مموزی1958، له‌ڕێی قاهیره‌وه‌ گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ عیراق، له‌ قاهیره‌ چاوی به‌ جه‌مال عه‌بدولناسر كه‌وت.
له‌ 6ی 10ی 1958 گه‌یشته‌ به‌غدا و وه‌كو قاره‌مانێك پێشوازیه‌كی زۆر گه‌رمی لێكرا. -
-له‌ 11ئه‌یلولی 1961 پێشڕه‌وییی شۆرشی ئه‌یلولی كرد تا 1975.
پاش كوده‌تای به‌عسی عیراق له‌ 8 شوباتی 1963، به‌رزانی ده‌ڤه‌ره‌كانی شۆرشی كوردی كرده‌وه‌ بۆ- هه‌موو عیراقییه‌كان، به‌ عاره‌ب و كه‌مایه‌تییه‌كانی تره‌وه‌.
- له‌ حوزه‌یرانی 1967دا، كاتێك ولإتانی عاره‌ب هێرشیان كرده‌سه‌ر ئیسرائیل، به‌رزانی فه‌رمانیدا كه‌ شۆڕش شه‌ڕ دژی سوپای عیراق ڕاگرێت، بۆ ئه‌وه‌ی عیراق هێزه‌كانی ته‌رخان بكات بۆ جه‌نگ له‌ دژی ئیسرائیل. هه‌روه‌ها لایه‌نگریی ولإتانی عاره‌بی كرد له‌ شه‌ڕی تشرینی1973دا.
به‌رزانی و ڕژێمی عیراق گه‌یشتنه‌ مۆركردنی ڕێككه‌وتننامه‌ی11ئازاری1970، كه‌ به‌ پێی، گه‌لی كورد- مافی ئۆتۆنۆمی هه‌بێت له‌ كوردستانی عیراقدا.
هه‌ر به‌دوای ڕێكه‌وتنه‌كه‌دا بڕیاری لێخۆشبوونی گشتی ده‌ركرد بۆ هه‌موو ئه‌وانه‌ی كه‌ جیاببوونه‌وه‌، یاخود چه‌كیان هه‌ڵگرتبوو دژی شۆرشی كوردستان.
ڕژێمی عیراق پاشگه‌زبووه‌وه‌ له‌ جێبه‌جێكردنی ڕێككه‌وتننامه‌كه‌ و هێرشی چه‌كداری كرده‌ سه‌ر- شۆرشی كورد و به‌رزانی. كاتێك كه‌ ڕژێم بۆیده‌ركه‌وت كه‌ توانای له‌ناوبردنی شۆرشی نییه‌، ڕێككه‌وتننامه‌ی جه‌زائیری له‌ 6ی ئازاری1975دا له‌گه‌ڵ ڕژێمی ئێراندا مۆركرد، ئه‌مه‌یش به‌ یارمه‌تیی ئه‌مریكا بۆ لێدانی شۆرشی كورد، له‌ ئاكامی ئه‌و ڕێكه‌وتنه‌ شوومه‌دا سه‌ركردایه‌تی شۆڕش و به‌رزانی كشانه‌وه‌ بۆ ئێران و ئیتر شۆرش هه‌ره‌سی هێنا.
-به‌رزانی ماوه‌یه‌ك له‌ ئێران له‌ژێر چاودێریی ڕژێمی شا مایه‌وه‌، به‌ڵام له‌به‌ر ئه‌وه‌ی باوه‌ڕی نه‌مابوو به‌ ڕژێمی شای خیانه‌تكار و تووشی نه‌خۆشییه‌كی قورس بوو، ناچار ما به‌بیانووی چاره‌سه‌ركردن بڕوا بۆ ئه‌مریكا.
-دوای سه‌ركه‌وتنی گه‌لانی ئێران به‌ سه‌ر ڕژێمی شادا به‌رزانی بڕیاری دا بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئێران، له‌11ی شوباتی1979بروسكه‌یه‌كیشی نارد بۆ ئایه‌توڵلا خومه‌ینی.
-له‌ 1ئازاری1979كۆچی دوایی كرد، پاش ژیانێكی دوورودرێژی پڕ له‌ خه‌بات و قوربانی، ته‌رمه‌كه‌ی گواسترایه‌وه‌ ئێران، له‌ شارۆچكه‌ی شنۆ به‌ خاك سپێردرا، جه‌ماوه‌رێكی زۆر له‌ ڕێونیشانی ناشتنیدا به‌شدارییان كرد.
-دوای كۆچكردنی، كۆنفرانسی نۆیه‌می پارتی دیموكراتی كوردستان به‌ستراو له‌وێدا هه‌ڤاڵ مه‌سعود به‌رزانی به‌ سه‌رۆك هه‌ڵبژێردرا، هه‌ر له‌ هه‌مان كۆنفرانسدا لێكترازانێ ڕوویدا به‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی سامی مه‌حمود عبدولرحمان. به‌خۆی و چه‌ند ئه‌ندامێك كۆمیته‌ی ناوه‌ندیی گه‌لی كوردستانییان دامه‌زراند.
-له‌ ساڵی 1991 ته‌رمه‌ پاكه‌كه‌ی باوكی ڕابه‌ر (به‌رزانی) گواسترایه‌وه‌ بۆ كوردستانی عیراق، بۆ دووه‌مجار له‌گوندی خۆی له‌ به‌رزان به‌ خاك سپێردرایه‌وه‌.
ئێمه‌ شانازی ده‌كه‌ین به‌ میراتی ئه‌و ڕابه‌ره‌ مرۆڤدۆسته‌ كه‌ شوێنی تایبه‌تیی خۆی هه‌یه‌ له‌ وێژدانماندا. هه‌زار دروود بۆ گیانی پیرۆزت، ماڵئاوییت كرد له‌ گه‌ل كاتێك له‌ ناو دڵی هه‌مووان بووی، كۆچت كرد كاتێك كه‌ دڵ پڕبوو له‌ ئازار و چاویش له‌ فرمێسك.

السبت، 18 أكتوبر 2008

free kurdistan


free kurdistan
Originally uploaded by jan Kurdistan
يا! الكراهية مملوءة الغزاة!
يا! الوحوش دون ضمير!
لا يمكنك قوة لنا لا ليكون الاكراد
كنا الاكراد
والاكراد وسوف نظل
كنا الاكراد
والاكراد وسوف نظل

قبل الإسلام
قبل الزرادشتية
وتحت القمع في حرية
كنا الاكراد
والاكراد وسوف نظل


أنا لا عربي ،
ولا ايراني
ولا جبال الترك ،
حتى التاريخ سوف يغني معي
أن أنا كردي ، وهو الكردستاني...

أنا لا عربي ،
ولا ايراني
ولا جبال الترك ،
حتى التاريخ سوف يغني معي
أن أنا كردي ، وهو الكردستاني...
أن أنا كردي ، وهو الكردستاني...

إنه لا عار ، ولا فخر
أن هناك اختلافات بين الدول
انه قرار التاريخ
نحن الأكراد
والاكراد وسوف نظل
نحن الأكراد
والاكراد وسوف نظل

دول أخرى هي جميع اخواني ،
فقط هي بلدي الطغاة أعداء.
أنا لا نطلب أي واحد في الأرض
أنا لا يتعدى على أي إقليم واحد.
من أجل حقوق شعبي وبلدي الأرض
طالما أنا على قيد الحياة... سأكافح

يا! الكراهية مملوءة الغزاة!
يا! الوحوش دون ضمير!
حتى لو كنت تتسطح جبل قنديل
وAgiri جبل (آرارات) وجبل شيرين الى الارض
لا يمكن لنا ولا قوة ليكون الاكراد.
كنا الاكراد
والاكراد وسوف نظل
كنا الاكراد
والاكراد وسوف نظل
كنا الاكراد
والاكراد وسوف نظل

الأحد، 5 أكتوبر 2008

kurdistan Map denge kurd


Nexshei-kurdistan Map
Originally uploaded by jan Kurdistan
Nexshei kurdistan
photo sefti denge kurd

كوردستان


كوردستان
Originally uploaded by jan Kurdistan
Flickr: jan_Kurdistan pop -jazz-rock-videos, internet -Flickr: KURD PressCard. photos tagged with kurdistan4all.radio Watch music videos kurdish Theatre · Music · Dance One of over 1000 beautiful photos of Kurdistan . Kurdistan Voice of Kurds Landscaps-Flowers-Art-Fantasy-Nature -3DArt ...classical music - romantic kurdistan--Blues CountryDisco Dis Elektroniskt Funk Karaoke Klassis Best Website For Music. Best Website For Kurdish music by aziz s کردستان Kurdistan tê wateyê welatê kurdan. Welatê Kurdistan Kurdistan Artists - Fine Art, Paintings, Photography, Graphic Designers, Animators & Film Makers. WELCOME TO KURDISTAN GALLERY. KIRKUK GALLERY · SULAIMANIA GALLERY · HAWLER GALLERY · DHOK GALLERY · KURDISTAN GALLERY

Kurdistan


Kurdistan
Originally uploaded by jan Kurdistan
تاريخ الأكراد
الأكراد سلالة من السلالات الهندية الحق على حافة منطقة جبال زاغروس خلال الألفية قبل الميلاد ومنذ 2000 قبل الميلاد كان هناك شعبا اسمه kardaker ينظر إلى الأكراد الجدود.
فقط 636 ميلادي وكان تغيير كبير في هذه المنطقة حيث يوجد أكثر من الشعب الكردي ، نتيجة للقطارات الفتح الإسلامي ، كان الإسلام.

في أوائل 1500s أصبحت كردستان الفور لاصابة في القتال العنيف بين الامبراطورية العثمانية والفارسية. في منتصف 1800s ولم الأولى تقسيم الأراضي بين اثنين من الامبراطوريات. في نهاية الحرب العالمية الأولى اتخذ مزيد من تقاسم للغرف. كردستان كانت مقسمة حاليا إلى أربعة أجزاء ، بين البلدان الأربعة ، تركيا ، ايران ، العراق وسوريا. الأكراد أن خاضت معركة لنيل استقلالها وعدت مرارا وتكرارا نوعا من الحكم الذاتي في دول جديدة. ولكن كانت هناك وعود للخيانة. وقد تكلم ناشئ ثانية القومية ليست أقلية قوية. المصالح الاقتصادية والاستعمارية السابقة البلدان أيضا على مشاهدة oljerikedomer المكتشف حديثا في المنطقة الكردية. الأكراد شعب لا يزال دون بلد.

دين
kurdena غالبية من المسلمين ، معظمهم من السنة. أكبر مجموعة من غير المسلمين بين الأكراد هو yezideierna ، وهو الفرع الذي له جذوره في الزرادشتية. وهناك العديد من الجماعات الدينية الصغيرة الأخرى في كردستان.

لغة
اللغة الكردية تنتمي إلى أسرة اللغات الهندية واحدة من اللغات للمجموعة indoiranska اللغة. الكردي المسح عدة لهجات. هذين اللهجات الكردية الرئيسية في شمال البلاد المعروفة أيضا باسم kurmanji وsydkudiska كما دعا سورانيي. هذين اللهجات هي أيضا مكتوبة اليوم ، على الرغم من الحروف الهجائية مع مختلف.

الأكراد في تركيا
غالبية من الاكراد يعيشون في تركيا. وهي تشير التقديرات إلى أن ما بين 14 و 15 مليون دولار. في تركيا لا تعترف حتى الأكراد وجود. كل شيء محظور بشأن الأكراد وكردستان. فإن الثورات التي حققها من قبل الاكراد مطلع القرن وحتى 30s كان في سحق بطريقة غير إنسانية للغاية. الأطفال والنساء والشيوخ في حرق الغابات أو مغلقة داخل الكهوف في الجبال. الالاف من الاكراد من كردستان تم ترحيلهم إلى تلك الأجزاء الغربية من تركيا ، وخاصة إلى منطقة قونيا.

الأكراد في إيران الاكراد في ايران قاتلوا جنبا الى جنب مع غيرها من الايرانيين لقلب غير ديمقراطية وغير عادلة نظام الشاه. انها تصرفت لإدخال تحسينات. ولكن النتيجة كانت شيئا ولكن والديمقراطية والعدالة. ألف الرجعية الاسلامية وغير ديمقراطية القيادة ، والرعب الشهير لتولى السلطة. في بداية لسيطرة الأكراد في جميع أنحاء منطقة. ولكن Khomeny أعلن ما يسمى ب "نهاية الاسبوع الحرب" ضد الاكراد والقوات الإسلامية ، والد كردستان. وهي تدمر كل شيء للتخفيف من حركة التمرد الكردية. وخلال السنة الأولى أعدم أكثر من 50000 الاكراد.

الأكراد في العراق للنظام ديكتاتوري في العراق وقد تم إجراء سياسة عنصرية ضد kurderna.Den تحاول تدمير كل شيء الكردية. الإرهاب والإذلال ، والتشريد القسري وförarabisering من كردستان هو سياسات النظام. الاكراد حرية السعي وكان رد لأسلحة كيميائية.

الأكراد في سوريا في سوريا خلال عرض واعية الصمت تعريب سياسة ضد الاكراد. حيث أن الأكراد لا وثائق الهوية وبوصفهم لاجئين ، على الرغم من أنها قد عاشوا فيها لأجيال عدة. السورية كردستان ، ان الاكراد ليس في أي الكفاح المسلح ، ولكن motståndsrörelen تحاول سلميا تحقيق الأهداف التي هي عادلة وjämlighet للأكراد.

الوضع الحالي في كردستان والاكراد في كردستان العراق ارتفع بعد حرب الخليج ، وتحرير كامل أراضيها. ولكن عندما هاجم العراق الأكراد فروا تقريبا سنتين ونصف مليون كردي في الرقبة خلال رأسك بعيدا الجيش العراقي. معظم فر الى ايران وتركيا. حجم الكتلة هذا إلى جانب المخاوف بشأن تأثير سلبي على استقرار الشرق الأوسط برمته ودفعت الأمم المتحدة وعدد من الجهات الدولية الفاعلة الأخرى ليتصور أن هذه الحالة تشكل تهديدا للسلم والأمن الدوليين. اعتمد مجلس الأمن القرار 688 ذات الصلة لارسال قوات التحالف والامم المتحدة حراس لكردستان العراق من أجل الإشراف على إنشاء ومنطقة حرة. المشكلة الكردية أصبحت قضية دولية كما لم يحدث من قبل في التاريخ. على الرغم من الهائلة في تكلفة المعاناة الإنسانية للأكراد في كردستان العراق كان يعتقد في أن يؤدي ذلك إلى تطور إيجابي بالنسبة للمجتمع الدولي ككل.
1992 اختار kurdena الخاصة بها البرلمان والحكومة الكردية لتوجيه في المنطقة. للأسف هذا لم يكن والحرب المستمرة بين هذين الرئيسية الجماعات الكردية التي اندلعت أدت إلى علاقة أصبح أكثر سوءا بالنسبة للأكراد في كردستان العراق. ايران والعراق وتركيا وضعت نفسها في النزاع ، الأمر الذي يضعف القدرة على إيجاد حل.
الاكراد في ايران وسوريا وكردستان لم تشهد أي تغيرات هائلة بعد حرب الخليج. حركة المقاومة في كردستان الإيرانية أصبحت شيئا أقوى والحرب مستمرة.
المقاومة الكردية في كردستان التركية تطورت إلى حركة جماهيرية في المدن الرئيسية في المنطقة ، بما فيها المظاهرات والانتفاضات الشعبية. وفى الوقت نفسه ، فإن الجيش التركي وحشية ضد الاكراد قد زاد في السنوات الأخيرة. الأكراد أجبروا على مغادرة منازلهم. مدنهم وقراهم المدمرة ، وغاباتها بصورة منتظمة أشعلت فيها النيران. وقد اختارت النساء ، والرجال للتعذيب حتى الموت والسجون كامل من الشباب. وثمة الإبادة الجماعية الجارية في كردستان التركية. والناس خائفون لا يجرؤون على الخروج من الأخرى في المجموعة. هذا هو صغير من اختيار ما يجري في كردستان التركية اليوم.

حلبجة هي مدينة حلبجة في كردستان الجنوبية ، وكان نحو 70000 نسمة. الأربعاء ، 16th آذار / مارس 1988 ansöll الجوية العراقية السلام من المدينة في 16 مناسبات مختلفة. في كل هجوم الطائرات شاركت 6-8. القنابل التي خفضت فوق مدينة كان gasbomber تحتوي على عدة internatioellt السموم الكيميائية المحظورة. لقى ما لا يقل عن خمسة آلاف شخص ، معظمهم من الأطفال والنساء والشيوخ ، توفي على الفور. و10،000 بجروح. فإن جميع سكان المدينة فر معظمهم الى ايران. منذ ربيع عام 1991 قد انتقل إلى كثير من حلبجة. بين الاكراد في حلبجة ودعا "هيروشيما كردستان".

My kurds creation


My kurds creation
Originally uploaded by jan Kurdistan
History of the Kurds
The Kurds are descendants of the Indo strains right at the edge of the Zagros mountain area during the millennium BC As early as 2000 BC there were a people called kardaker considered to be the Kurds' ancestors.
Only 636 AD was a major change in this area where most of the Kurdish people, as a result of the Arab conquest trains, was Islamism.

In the early 1500s became Kurdistan an injury spot for hard fighting between the Ottoman and Persian Empire. In the mid-1800s did the first division of territory between the two empires. At the end of the First World War took a further sharing of rooms. Kurdistan was now divided into four parts, between the four countries, Turkey, Iran, Iraq and Syria. The Kurds have fought for its independence and repeatedly promised some sort of autonomy in the new states. But there have been promises betrayed. The RENASCENT nationalism spoke not a strong minority. Economic interests and former colonial countries also watching over the newfound oljerikedomer in the Kurdish area. The Kurds remained the people without a country.

Religion
Majority of kurdena are Muslims, predominantly Sunnis. The largest non-Muslim group among the Kurds is yezideierna, a sect which has its roots in Zoroastrianism. There are several other small religious groups in Kurdistan.

Language
Kurdish language belongs to the Indo-language family and is one of the languages of the indoiranska language group. Kurdi Scanning has several dialects. The two main Kurdish dialects north is also known as kurmanji and sydkudiska also called Sorani. These two dialects are also written today, although with different alphabets.

The Kurds in Turkey
The majority of Kurds live in Turkey. They are estimated to be between 14 and 15 million. In Turkey does not even recognize the Kurds' existence. Everything is prohibited regarding Kurds and Kurdistan. The revolts by Kurds achieved by the turn of the century and until the 30s was crushed in the most inhuman manner. Children, women and old burned in the woods or inside closed in mountain caves. Thousands of Kurds were deported from Kurdistan to those western parts of Turkey, especially to the Konya region.

The Kurds in Iran Kurds in Iran fought side by side with other Iranians to overthrow the non-democratic and unfair Shah system. It acted for improvements. But the result was anything but democracy and justice. A reactionary and undemocratic Islamic leadership, famous for terror took power. In the beginning controlled the Kurds throughout their area. But Khomeny declared a so-called "weekend war" against the Kurds and Islamic troops, father of Kurdistan. They devastate everything to mitigate the Kurdish rebellion. During the first year executed more than 50,000 Kurds.

The Kurds in Iraq's dictatorial regime in Iraq has been conducting a racist policy against kurderna.Den trying to destroy everything Kurdish. Terror, humiliation, forced displacement and förarabisering of Kurdistan is the regime's policies. Kurds freedom quest response was to chemical weapons.

Kurds in Syria in Syria introduced during conscious silence an Arabization policy against the Kurds. Where the Kurds have no identity documents and as refugees, although they have lived there for generations. The Syrian Kurdistan, the Kurds are not any armed struggle, but motståndsrörelen trying to peacefully achieve the goals that are fair and jämlighet for the Kurds.

The current situation in Kurdistan Kurds in Iraqi Kurdistan rose up after the Gulf War, and liberated the whole of their territory. But when Iraq attacked Kurds fled almost two and a half million Kurds neck over your head away Iraqi army. Most fled to Iran and Turkey. The scale of this mass along with concerns about its destabilizing effect on the entire Middle East prompted the United Nations and a number of other international actors to perceive the situation as a threat to international peace and security. The Security Council adopted resolution 688 related to send allied troops and UN guards to Iraqi Kurdistan in order to establish and oversee a free zone. The Kurdish problem became an international issue as never before in history. Despite the tremendous cost in human suffering of the Kurds in Iraqi Kurdistan was thought that it would lead to a positive development for the international community as a whole.
1992 chose kurdena its own parliament and a Kurdish government to steer in the area. Unfortunately this was not persistent and a war between those two main Kurdish groups broke out which led to the relationship became even worse for the Kurds in Iraqi Kurdistan. Iran, Iraq and Turkey has put itself in the conflict, which impairs the ability to find a solution.
The Kurds in the Iranian-and Syrian Kurdistan has not experienced any dramatic changes after the Gulf War. The resistance movement in Iranian Kurdistan has become something stronger and the fight goes on.
Kurdish resistance in Turkish Kurdistan has developed into a mass movement in the major cities in the region, including demonstrations and popular uprisings. Meanwhile, the Turkish army brutality against the Kurds has increased in recent years. The Kurds are forced to leave their homes. Their towns and villages destroyed, their forests are systematically set on fire. The women chosen, the men tortured to death and the prisons are full of young people. There is an ongoing genocide in Turkish Kurdistan. People are afraid and dare not go out other than in the group. This is a small selection of what is going on in Turkish Kurdistan today.

Halabja Halabja is a city in southern Kurdistan, it had about 70,000 inhabitants. Wednesday, 16th March 1988 ansöll Iraqi air the peace of the city on 16 different occasions. In each attack aircraft participated 6-8. The bombs which were lowered over the city was gasbomber containing several internatioellt banned chemical poisons. At least five thousand people, mostly children, women and old, died immediately. And 10,000 were wounded. The city's all inhabitants fled, mostly to Iran. Since the spring of 1991 has many moved back to Halabja. Among the Kurds of Halabja called "Kurdistan Hiroshima."

My kurdistan creation


My kurdistan creation
Originally uploaded by jan Kurdistan
http://www.flickr.com/photos/kurdistan4all/

الجمعة، 26 سبتمبر 2008

الأربعاء، 24 سبتمبر 2008

General Mustafa Barzani

Mustafa Barzani مسته فا بارزانی) (March 14, 1903 – March 3, 1979) was a Kurdish nationalist leader and President of the Kurdistan Democratic Party (KDP). Legendary to many of his people, Barzani was one of the most inspired, tenacious and resilient Kurdish leaders with a commitment to the struggle for Kurdish interests.

الجمعة، 15 أغسطس 2008